Αττική: Ο Νομός της Ελλάδας με τεράστια ιστορία
Ο νομός Αττικής αποτελεί ένας από τους πιο γνωστούς νομούς σε ολόκληρη την Ελλάδα. Κάθε επισκέπτης, όταν έρχεται σε επαφή με την Ελλάδα στον νου του έρχεται αμέσως η Αθήνα και δη η Αττική. Η Αττική λοιπόν είναι μια από τις ιστορικές περιοχές της Ελλάδας, που εμπεριέχει την πόλη της Αθήνας, που είναι και η πρωτεύουσα της Ελλάδας, καθώς και την πόλη του Πειραιά. Η ιστορική περιοχή βρίσκεται στην κεντρική χερσόνησο, η οποία εκτείνεται μέσα στο Αιγαίο Πέλαγος. Σήμερα, αποτελεί τμήμα μιας από τις 13 περιφέρειες της χώρας. Διαθέτει τη μεγαλύτερη έκταση, καθώς υπολογίζεται στα 3.800 χλμ και καλύπτει 2,9 % της συνολικής έκτασης της χώρας.
Γεωγραφικά στοιχεία
Η Αττική είναι μια σπάνια μορφή της χερσονήσου, καθώς διαθέτει τριγωνική μορφή, η οποία εισέρχεται στο Αιγαίο Πέλαγος. Η οροσειρά του Κιθαιρώνα μήκους μόλις 16 χιλιομέτρων, που τη χωρίζει στα βόρεια από τη πόλη της Βοιωτίας. Στη δυτική πλευρά της βρίσκεται η θάλασσα και η διώρυγα της Κορίνθου. Ο Σαρωνικός κόλπος που είναι νότια στην Αττική, καθώς και το νησί της Εύβοιας, που βρίσκεται προς τη βόρια και ανατολική πλευρά των ακτών. Αρκετά βουνά χωρίζουν τη χερσόνησο στις πεδιάδες των Μεσογείων και του Θριασίου. Τα βουνά που περιλαμβάνει η Αττική είναι ο Υμηττός, το ανατολικό τμήμα των Γερανείων, η Πάρνηθα που είναι το ψηλότερο βουνό της Αττικής, το Αιγάλεω και η Πεντέλη. Μεταξύ των τεσσάρων βουνών Αιγάλεω, Πάρνηθας, Πεντέλης και Υμηττού απλώνονται η Αθήνα και ο Πειραιάς.
Το πεδίο της Μεσογαίας, το οποίο σήμερα ονομάζεται Μεσόγεια, που βρίσκεται ανατολικά του Υμηττού και οριοθετείτε στη βόρεια πλευρά από τους πρόποδες της Πεντέλης, στην ανατολική πλευρά οριοθετείται από τον Ευβοϊκό κόλπο και το όρος Μυριννούς, δηλαδή τη σημερινή Μερέντα και στη νότια πλευρά από το βουνό του Λαυρίου. Η δεξαμενή νερού της Αθήνας, η λίμνη του Μαραθώνα, είναι μια τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε από φράγματα το 1920. Τα πεύκα και τα κωνοφόρα δάση καλύπτουν την περιοχή γύρω από την Πάρνηθα. Υμηττός, Πεντέλη, Μυριννούς και Λαύριο είναι περιοχές δασωμένες με πεύκα, ενώ τα υπόλοιπα μέρη καλύπτονται από θαμνώδη βλάστηση. Ο Κηφισός είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Αττικής.
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, τα αρχαία σύνορα της Αττικής καθορίζονταν από τον Ισθμό και προς τα ηπειρωτικά, επεκτείνονταν μέχρι τα ύψη του Κιθαιρώνα και της Πάρνηθας. Η συνοριακή γραμμή κάτω προς τη θάλασσα, οριοθετούταν από την περιοχή του Ωρωπού στα δεξιά και από τον ποταμό Ασωπό στα αριστερά.
Ιστορία
Κατά την αρχαιότητα, οι Αθηναίοι πολίτες υπερηφανεύονταν πως ήταν “αυτόχθονες”, που σημαίνει ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής και δεν είχαν μετακινηθεί στην Αττική από άλλο τόπο. Σύμφωνα με την κυρίαρχη άποψη, κατά τη διάρκεια των λεγόμενων «Σκοτεινών Αιώνων» στον ελλαδικό χώρο, η Αττική μέσα στους αιώνες είχε γίνει το καταφύγιο των Ιώνων, που ανήκαν σε μια φυλή από την βόρεια Πελοπόννησο. Οι Ίωνες είχαν αναγκαστεί να μεταναστεύσουν από την πατρίδα τους εξ αιτίας των Αχαιών, οι οποίοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από την περιοχή τους εξ αιτίας της καθόδου των Δωριέων. Οι Ίωνες είχαν ενσωματωθεί στους αρχαίους Αττικούς, οι οποίοι, αργότερα, θεώρησαν ότι ήταν κι αυτοί μέρος της ιωνικής φυλής και μίλησαν την ιωνική διάλεκτο. Πολλοί Ίωνες αργότερα αποχώρησαν από την Αττική για να αποικίσουν παράλια της Μικράς Ασίας και να δημιουργήσουν τη λεγόμενη Ιωνική Δωδεκάπολη.
Κατά την Μυκηναική περίοδο, οι κάτοικοι της Αττικής διέμεναν σε αυτόνομες αγροτικές κοινωνίες. Τα κυριότερα μέρη συνάντησης προϊστορικών λειψάνων είναι ο Μαραθώνας, η Ραφήνα, η Νέα Μάκρη, η Βραυρώνα, ο Θορικός, ο Άγιος Κοσμάς, η Ελευσίνα, το Μενίδι, το Μαρκόπουλο, η Σπάρτη, οι Αφίδνες και η Αθήνα. Όλοι αυτοί οι οικισμοί άκμασαν κατά την Β’ Χιλιετία περίπου. Σύμφωνα με την παράδοση, η Αττική περιλάμβανε δώδεκα μικρές κοινότητες (δήμους) κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Κέκροπα, του μυθικού βασιλιά του αρχαίας Αθήνας, που ενσωματώθηκαν αργότερα σε ένα αθηναϊκό κράτος κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Θησέα, επίσης μυθικού βασιλιά της αρχαίας Αθήνας.
Οι σύγχρονοι ιστορικοί θεωρούν πιθανό ότι οι κοινότητες αυτές είχαν συσσωματωθεί σταδιακά σε ένα αθηναϊκό κράτος, κατά τη διάρκεια του 8ου και του 7ου αιώνα Π.Χ. Μέχρι τον 6ο αιώνα π.Χ., οι αριστοκρατικές οικογένειες ζούσαν ανεξάρτητες στα προάστια. Μόνο μετά από την τυραννία του Πεισίστρατου και τις μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν από τον Κλεισθένη, οι τοπικές κοινότητες έχασαν την ανεξαρτησία τους και υπήχθησαν στην κεντρική κυβέρνηση στην Αθήνα. Ως αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων αυτών, η Αττική χωρίστηκε σε περίπου εκατό δήμους, καθώς και σε τρεις μεγάλους τομείς: την πόλη (άστυ), η οποία περιελάμβανε τις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, τον Υμηττό, το Αιγάλεω και τους πρόποδες της Πάρνηθας, την ακτή (παράλια), που περιελάμβανε την περιοχή μεταξύ Ελευσίνας και Σουνίου και την περιοχή γύρω από την πόλη (εσωτερικό – Μεσογαία), που κατοικούταν από ανθρώπους που ζούσαν στα βόρεια της Πάρνηθας, στο Πεντελικό και την περιοχή ανατολικά του όρους του Υμηττού. Κάθε μία από τις δέκα φυλές ήταν χωρισμένη σε τρεις «τριττύες», τους αστούς, τους ναυτικούς και τους αγρότες, και δι’ αυτών μετείχε στους τρεις μεγάλους τομείς, την πόλη, την ακτή και τη Μεσογαία.
Τόποι Λατρείας
Ακόμη και αν υπάρχουν αρχαιολογικά ερείπια εκτείνονται σε ολόκληρη την περιοχή της Αττικής. Τα πιο σημαντικά είναι αυτά που βρίσκονται στην Ελευσίνα. Βέβαια, σε αυτό βοήθησε το γεγονός ότι εκεί λατρεύονταν η θεά Δήμητρα και η κόρη της η Περσεφόνη, αρχής γενομένης από τη μυκηναϊκή περίοδο και εξής. Όπου η λατρεία της συνεχίστηκε μέχρι και το τέλος της αρχαιότητας.
Αρκετοί επίσης τύποι λατρείας μπορούν να αποδοθούν στη προϊστορία. Όπως λόγου χάρη, η λατρεία του Πάνα και των Νυμφών ήταν κοινή σε πολλές περιοχές της Αττικής, όπως Μαραθώνα, Πάρνηθα και Υμηττό. Ο θεός του κρασιού, ο Διόνυσος, λατρευόταν κυρίως στην περιοχή της Ικαρίας. Η Ιφιγένεια και η Άρτεμις λατρευόταν στη Βραυρώνα, της Αρτέμιδος στη Ραφήνα, της Αθηνάς στο Σούνιο, της Αφροδίτης επί της Ιεράς Οδού και του Απόλλωνα στη Δάφνη.
Το φεστιβάλ των Χαλκείων εορταζόταν κάθε φθινόπωρο στην Αττική. Το φεστιβάλ τιμούσε τους θεούς Ήφαιστου και Αθηνά Εργάνη.
Μετά το 1829
Η Αττική, από το 1829, ανήκε στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Από το 1834, η Αθήνα επανιδρύθηκε και έγινε η νέα πρωτεύουσα της Ελλάδας (η πρώτη ήταν το Ναύπλιο της Αργολίδας), και οι άνθρωποι από άλλα μέρη της Ελλάδα σταδιακά άρχισαν να εγκαθίστανται στην Αττική. Η πιο δραματική αύξηση ήρθε με Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, μετά από τις ανταλλαγές πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λωζάνης. Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος της Αττικής καταλαμβάνεται από την αστική Αθήνα. Η σύγχρονη ελληνική περιφέρεια της Αττικής περιλαμβάνει την κλασική Αττική, καθώς και τα νησιά του Αργοσαρωνικού, ένα μικρό μέρος της Πελοποννήσου γύρω από την Τροιζήνα, και το νησί του Ιονίου, τα Κύθηρα.
Πηγή:
Σύνταξη κειμένου: Ανθή Σακκά
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
Παρόμοια άρθρα που μπορεί να σ’ενδιαφέρουν:
- Η κωμόπολη Νεράιδα Κοζάνης: Το αγνάντι από τη γέφυρα του Αλιάκμονα
- Λοκρίδα: Η Ιστορία πίσω από τα επιτεύγματα και την ονομασία της
- Θήβα Βοιωτίας: Το κομβικό σημείο της Ελληνικής Ιστορίας (Μέρος Α’)
- Κύπρος: 45 χρόνια μετά την εισβολή και η ματωμένη σελίδα στην ιστορία του Ελληνισμού
- Σπάρτη, η πόλη των ηρώων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου