Guardian: Να συμπεριληφθεί στη συμφωνία για το Brexit και η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα

«Η Βρετανία φεύγει από την Ευρώπη, οπότε πρέπει να αφήσει στην Ευρώπη τα γλυπτά της», τονίζει ο επιφανής νομικός Τζέφρι Ρόμπερτσον .

Νέα πρόταση με την οποία συνδέει τη διεκδίκηση επιστροφής στην Αθήνα των Γλυπτών του Παρθενώνα με το Brexit αναπτύσσει με άρθρο του στην ιστοσελίδα της εφημερίδας Guardian ο γνωστός δικηγόρος του Λονδίνου Τζέφρι Ρόμπερτσον.

Ο επικεφαλής νομικής ομάδας που περιλάμβανε την Αμάλ Κλούνεϊ, η οποία είχε ετοιμάσει για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης νομική γνωμοδότηση για τη διεκδίκηση των Γλυπτών, συσχετίζει το θέμα με το Brexit.

Ο Ρόμπερτσον τονίζει πως μέχρι στιγμής, στο επίκεντρο της συζήτησης για το Brexit βρίσκονται «η πολιτική, οι λίρες και τα ευρώ, και το χρώμα των διαβατηρίων», αλλά «στο πλαίσιο της αναζήτησης κοινού εδάφους αξίζει να θυμηθούμε ότι η ίδια η συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα άρθρα 3 και 167, προβλέπει την υποχρέωση των δύο πλευρών στις διαπραγματεύσεις να λάβουν υπόψη την ανάγκη "να διασφαλίσουν ότι η πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης προστατεύεται και αυξάνεται". Εδώ υπάρχει περιθώριο για μια κίνηση που μπορεί να επιτρέψει στις συνομιλίες να προχωρήσουν πιο εποικοδομητικά». 

Κατά τον κ. Ρόμπερτσον η Ε.Ε. οφείλει να θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Brexit την επανένωση των «κλεμμένων» Γλυπτών, καθώς το Άρθρο 167 της Συνθήκης της Λισσαβόνας ορίζει ότι «όταν αναλαμβάνουν δράση υπό άλλες πρόνοιες της συνθήκης» (όπως η ενεργοποίηση του Άρθρου 50) οι Βρυξέλλες και τα κράτη-μέλη πρέπει «να λαμβάνουν υπόψη» το σκοπό «συντήρησης και διαφύλαξης πολιτιστικής κληρονομιάς ευρωπαϊκής σπουδαιότητας».

«Τα πιο σημαντικά σύμβολα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Τα μισά βρίσκονται στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ενώ τα άλλα μισά, που άρπαξε από τον Παρθενώνα ένας σκωτσέζος διπλωμάτης, κάθονται σε μια γκαλερί του Βρετανικού Μουσείου. Το να τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων του Brexit η επιστροφή των κλεμμένων από τον Έλγιν γλυπτών θα μπορούσε να αποτελέσει ευλογία για τη Βρετανία και θρίαμβο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής κληρονομιάς», τονίζει ο αρθρογράφος και συνεχίζει: «Η επανένωση των Γλυπτών είναι μια πολιτιστική επιτακτική ανάγκη, όχι τόσο για την Ελλάδα (οι πολίτες της είναι αμφίβολο αν έχουν καταγωγή από τον Περικλή), όσο για την Ευρώπη. Ενωμένα, θα συμβολίζουν μοναδικά το ξεκίνημα της πολιτισμένης ζωής στην Ευρώπη, 2.500 χρόνια πριν. Θα είναι σαν να ξανασυνδέουμε μια σκισμένη φωτογραφία, που δείχνει ανθρώπους να περπατούν και να μιλούν, να παίζουν και (κυρίως) να πίνουν. Ενωμένα στο σύγχρονο μουσείο κάτω από τον Παρθενώνα, τα γλυπτά θα αποτελούν τον μεγαλύτερο καλλιτεχνικό και αρχιτεκτονικό θησαυρό της ηπείρου». 

Το άρθρο τονίζει ότι «τώρα είναι η ώρα να τα επιστρέψουμε, ως μέρος της διαπραγμάτευσης για το Brexit», προσθέτοντας πως δεν υπάρχει πιο σημαντική πολιτιστική κληρονομιά από τα γλυπτά, «οπότε οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών θα υποχρεωθούν να λάβουν υπόψη τους την επανένωση». Επίσης, σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι καθώς η αξία τους είναι ανεκτίμητη, η Βρετανία θα πρέπει να λάβει σε αντάλλαγμα σημαντικές παραχωρήσεις από τους Ευρωπαίους για το Brexit.

Όπως σχολιάζει ο γνωστός νομικός, «δεν υπάρχει πιο σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά από τα μάρμαρα του Παρθενώνα, επομένως οι διαπραγματευτές από αμφότερες τις πλευρές θα πρέπει να λάβουν υπόψη την επανένωση (των Γλυπτών)».

Στη συνέχεια μάλιστα αναφέρει ότι το άρθρο αυτό «υποχρεώνει» τους Ευρωπαίους αξιωματούχους των Βρυξελλών και τα κράτη-μέλη να θέσουν το ζήτημα της επανένωσης στο τραπέζι των συνομιλιών για το Brexit.

Προσθέτει ότι από τη στιγμή που η αξία των Γλυπτών είναι ανεκτίμητη, η Βρετανία θα πρέπει να λάβει σε αντάλλαγμα σημαντικές παραχωρήσεις από τους Ευρωπαίους επί των όρων του Brexit.

Ο κ. Ρόμπερτσον επικαλείται επίσης το Άρθρο 3 της Συνθήκης της Λισαβόνας που αναφέρεται στην υποχρέωση των κρατών-μελών (με τη Βρετανία να παραμένει πλήρες μέλος έως την έξοδο της) να ενισχύσουν την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης. «Αυτό προφανώς μπορεί να υλοποιηθεί επανενώνοντας τα μάρμαρα», σχολιάζει.

Σημειώνεται ότι το περίγραμμα της πρότασης είχε παρουσιάσει για πρώτη φορά ο Τζέφρι Ρόμπερτσον προ εβδομάδων σε δείπνο Ελλήνων δημοσιογράφων του Λονδίνου.

«Η Βρετανία φεύγει από την Ευρώπη, οπότε πρέπει να αφήσει στην Ευρώπη τα γλυπτά της», καταλήγει ο Ρόμπερτσον.

Η αμήχανη απάντηση του υπουργείου Πολιτισμού

Τελικά τι ήταν το άρθρο που έγραψε στην ιστοσελίδα της βρετανικής εφημερίδας Guardian o ο βρετανός δικηγόρος, Τζέφρι Ρόμπερτσον, του γραφείου Doughty Street Champers (που είχε ετοιμάσει για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης νομική γνωμοδότηση για τη διεκδίκηση των Γλυπτών επί κυβερνήσεως Σαμαρά – Βενιζέλου); Θετικό η αρνητικό ως προς την εκστρατεία διεκδίκησης των Παρθενώνειων Γλυπτών; 

Σε μια πρώτη ανάγνωση σίγουρα θετικό, αν αναλογιστεί κανείς πως φέρεται να ανοίγει νέες προοπτικές στον επαναπατρισμό των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Η νέα πρόταση του κυρίου Ρόμπερτσον για την διεκδίκηση της επιστροφής των Μαρμάρων αναφέρει ότι η Ε.Ε. οφείλει να θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Brexit την επανένωση των «κλεμμένων» Γλυπτών, καθώς το Άρθρο 167 της Συνθήκης της Λισσαβόνας ορίζει ότι «όταν αναλαμβάνουν δράση υπό άλλες πρόνοιες της συνθήκης» (όπως η ενεργοποίηση του Άρθρου 50) οι Βρυξέλλες και τα κράτη-μέλη πρέπει «να λαμβάνουν υπόψη» το σκοπό «συντήρησης και διαφύλαξης πολιτιστικής κληρονομιάς ευρωπαϊκής σπουδαιότητας».

Κι όμως, αν αναλογιστεί κανείς ότι η θέση του κυρίου Ρόμπερτσον «φλερτάρει» με τη δικαστική οδό, μια οδό που η νυν ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού έχει αποκλείσει, τότε ίσως δει τα πράγματα διαφορετικά...

Ο προβληματισμός, λοιπόν, και στη συνέχεια οι πιέσεις για «αντιδράσεις» έφεραν μια από τις πιο αμήχανες επίσημες ανακοινώσεις που έχουμε δει ποτέ. Το υπουργείο Πολιτισμού - αφού χαρακτηρίζει τον γνωστό δικηγόρο «αθρογράφο» - στέλνει ανακοίνωση που απλώς παραθέτει το άρθρο της εφημερίδας χωρίς τον παραμικρό περαιτέρω σχολιασμό - ούτε θετικό, ούτε αρνητικό. Για τον απλούστατο λόγο αν ήταν θετικός δεν θα ήταν εύκολα εξηγήσιμος κι αν ήταν αρνητικός, απλά ... δεν θα είχε λόγο να το στείλει. Κι έτσι μείναμε όλοι με την απορία: Προσυπογράφει ή όχι το υπουργείο το άρθρο; Και ίσως να μην απαντηθεί ποτέ...

Η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού

«Η Βρετανία έχει την τέλεια ευκαιρία να επιστρέψει τα γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα.» Αυτό σημειώνει ο αρθρογράφος Geoffrey Robertson της έγκριτης βρετανικής εφημερίδας « The Guardian» στο φύλλο της Τρίτης 4 Απριλίου.

Ανάμεσα στα άλλα υπογραμμίζει πως «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα γλυπτά κλάπηκαν. Η άδεια στον Λόρδο Έλγιν να μετακινήσει «πέτρες» του απαγόρευε να αλλοιώσει την δομή του κτηρίου για να αρπάξει γλυπτά». Το εκτενές άρθρο του κλείνει με τη φράση «η Βρετανία φεύγει από την Ευρώπη και για αυτό θα έπρεπε να την αφήσει με τα μάρμαρά της.»

_________
Πηγή: LiFO, Καθημερινή, K. Λυμπεροπούλου, The TOC
* http://anaskafi.blogspot.com/2017/04/guardian-brexit.html#ixzz4dgFHC4f8